I. Entwodiksyon
Leman yo se objè kaptivan ki te itilize pandan plizyè syèk nan yon pakèt aplikasyon. Soti nan leman frijidè ak motè elektrik, leman jwe yon wòl enpòtan nan lavi chak jou nou an. Men, ki jan leman travay? Nan pòs blog sa a, nou pral eksplore syans dèyè leman epi bay kèk egzanp komen sou itilizasyon yo.
II. Jaden mayetik
Nan kè a nan mayetis se jaden an mayetik, ki se kreye pa deplase chaj elektrik. Lè yon chaj elektrik deplase, li kreye yon chan mayetik sikilè alantou li. Direksyon chan mayetik se pèpandikilè ak direksyon mouvman chaj elektrik la, e fòs chan mayetik depann de vitès ak direksyon chaj la. Plizyè chaj elektrik k ap deplase nan menm direksyon an kreye yon jaden mayetik ki pi fò pase yon sèl chaj.
Jaden mayetik kominike youn ak lòt ak lòt objè nan plizyè fason. Pou egzanp, lè yo pote de leman tou pre youn ak lòt, jaden mayetik yo kominike epi yo ka swa atire oswa repouse youn ak lòt, tou depann de oryantasyon an nan poto yo.
III. Pòl mayetik
Chak leman gen de poto, yo rele poto nò ak poto sid. Pol sa yo gen pwopriyete mayetik opoze, ak poto nò a ke yo te atire nan poto sid la nan yon lòt leman ak vis vèrsa. Pol opoze atire, pandan y ap tankou poto repouse.
Fòs jaden mayetik yon leman an pi fò nan poto li yo epi piti piti diminye pandan w ap deplase lwen yo. Chan mayetik yo ka visualize tou lè l sèvi avèk liy jaden mayetik, ki montre direksyon ak fòs jaden an. Liy sa yo toujou fòme bouk fèmen epi pa janm kwaze youn ak lòt.
IV. Materyèl mayetik
Se pa tout materyèl yo mayetik, men kèk materyèl gen pwopriyete mayetik ki pèmèt yo afekte pa jaden mayetik. Kalite leman ki pi komen se leman feromayetik, ki fèt an fè, nikèl, cobalt, oswa yon konbinezon de metal sa yo. Materyèl feromayetik yo fòtman atire leman epi yo ka magnetize tèt yo lè yo mete yo nan yon jaden mayetik.
Lòt kalite materyèl mayetik gen ladan materyèl paramayetik, ki fèb atire leman, ak materyèl dyamayetik, ki repouse pa leman. Materyèl sa yo pa itilize pou fè leman pèmanan, men yo ka itilize nan yon varyete aplikasyon, tankou nan machin MRI pou kreye imaj estrikti entèn kò a.
V. Itilizasyon komen nan leman
Leman yo itilize nan yon pakèt objè chak jou, soti nan leman frijidè ak motè elektrik. Men kèk egzanp komen sou fason leman yo itilize:
Leman frijidè: Ti leman dekoratif ke yo itilize pou kenbe papye ak nòt nan frijidè a.
Moun ki pale: Dyafram nan yon oratè tache ak yon leman, epi lè yo voye yon siyal elektrik nan oratè a, dyafram nan vibre epi kreye vag son.
Motè elektrik: Yon motè elektrik itilize yon chan mayetik pou kreye mouvman. Motè a gen yon stator (pati estasyonè) ak yon rotor (pati wotasyon) ki tou de magnetize. Lè yo aplike yon kouran elektrik, jaden mayetik stator la reyaji ak jaden mayetik rotor la, sa ki lakòz li vire.
Tren Maglev: Gen kèk tren ki sèvi ak levitasyon mayetik (maglev) pou flote anlè ray yo, sa ki diminye friksyon epi ki pèmèt pi vit vitès.
VI. Konklizyon
Leman yo se yon egzanp kaptivan sou pouvwa elektwomayetik. Lè nou konprann ki jan chan mayetik ak poto travay, nou ka pi byen apresye plizyè fason yo itilize leman nan lavi chak jou nou an. Soti nan leman frijidè senp rive nan aparèy medikal konplèks, leman jwe yon wòl enpòtan nan anpil aspè nan sosyete modèn.